5.500 VĐV tranh tài tại giải đấu thể thao điện tử và thể chất số
Từ Hồ Con Rùa, nhà văn hóa Thanh niên, Đường sách Nguyễn Văn Bình, Công viên 23.9, Dinh Độc Lập, Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM,… khắp nơi đều rộn ràng không khí vui tươi đón chào năm mới. Người trẻ cùng hội bạn thân, gia đình đã chọn áo dài với đủ màu sắc và kiểu dáng để làm nổi bật vẻ đẹp riêng, tạo nên một bức tranh đầy màu sắc.Cầm bó hoa lay ơn tươi thắm trên tay, chị Đỗ Thị Ny Na (33 tuổi), ngụ tại TP.Thủ Đức (TP.HCM), nhắc con gái cười thật tươi mỗi khi chụp hình ở khu vực Hồ Con Rùa. Chị háo hức cho biết: "Vợ chồng mình và bé Gia An đã chuẩn bị áo dài từ hơn một tháng trước. Mình còn mang theo chiếc xe Cup đời 78, đạo cụ, hoa… để buổi chụp ảnh thêm phần sinh động. Ngày thường, vợ chồng mình bận rộn với công việc, còn Gia An cũng tất bật chuyện học hành. Vì thế, hôm nay cả gia đình tranh thủ đến khu vực trung tâm TP.HCM cùng lưu lại những khoảnh khắc ý nghĩa nhân dịp đầu năm mới".Theo chị Na, tuyến đường Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM) dường như đã biến thành một "studio (phòng chụp ảnh) ngoài trời" cho các buổi chụp hình của giới trẻ. "Mỗi góc nhỏ đều có thể trở thành phông nền tuyệt đẹp. Các "nàng thơ" còn chuẩn bị nhiều phụ kiện để buổi chụp hình thêm phần sinh động như quạt giấy, hoa tươi, câu đối đỏ và cả tấm hắt sáng mini giúp bắt trọn ánh sáng tự nhiên. Năm nay, áo dài thêm một lần nữa được lên ngôi. Nhìn những tà áo tung bay giữa phố, mình thấy không khí tết đến rõ ràng hơn bao giờ hết", chị Na nói.Ở khu vực Bưu điện TP.HCM, "nàng thơ" Nguyễn Thị Trà Giang (25 tuổi), ngụ tại Q.Gò Vấp, cười rạng rỡ khi chụp ảnh cùng mẹ. Năm nay, hai mẹ con Trà Giang mặc áo dài đôi màu tím. Cô gái cho biết màu tím là màu yêu thích của hai mẹ con, nên chọn mua áo dài tặng mẹ từ 2 tháng trước. "Gia đình mình mong một năm mới bình an", Giang nói.Cạnh bên ấy, khu vực Đường sách Nguyễn Văn Bình, cũng tấp nập bạn trẻ tạo dáng dưới ánh nắng đầu năm để lưu lại những khoảnh khắc đẹp nhất. Nhiều người còn dành thời gian ghé vào các quầy sách, mua vài cuốn tạo động lực cho năm mới. Hai anh em Đoàn Viết Khoa (19 tuổi) và Đoàn Nguyễn Xuân Nguyên (16 tuổi), ngụ tại Q.8, hào hứng chia sẻ nhân dịp đầu năm mới, cả gia đình gồm bà ngoại, ba mẹ đã cùng nhau đến trung tâm TP.HCM để du xuân. Khoa cho biết gia đình sẽ chụp ảnh tại những điểm check-in nổi tiếng như: Nhà văn hóa Thanh Niên, Dinh Độc Lập và khu vực xung quanh Hồ Con Rùa. "Bà ngoại của mình rất thích những dịp cả nhà quây quần như thế này, nên ngày đầu năm ai cũng tranh thủ dành thời gian đi cùng nhau. Nhìn bà vui, cả nhà mình ai cũng cảm thấy ấm áp hơn", Khoa chia sẻ thêm.Còn cô em Xuân Nguyên gửi lời chúc: "Mong mọi người năm mới thật vui vẻ, bình an, làm gì cũng được, miễn là hạnh phúc và gặp nhiều may mắn!"Dưới ánh nắng đầu xuân, các bạn trẻ cùng gia đình trong những bộ áo dài truyền thống tạo nên hình ảnh hài hòa, vừa có nét truyền thống vừa mang tính hiện đại. Cảnh tượng ấy không chỉ thể hiện tình cảm gia đình đầm ấm mà còn lan tỏa tinh thần phấn khởi, niềm hy vọng vào một năm mới đầy tốt đẹp.Nguyễn Hồng Anh, sinh viên Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, chia sẻ: "Ngày đầu năm mới, không khí thật náo nhiệt và vui tươi. Tuy nhiên, khi du xuân ở những khu vực đông đúc, các bạn cũng nên lưu ý bảo quản đồ đạc cá nhân và di chuyển cẩn thận, để cùng nhau tận hưởng ngày đầu năm mới một cách thoải mái, trọn vẹn".TP.HCM sẽ có hệ thống giám sát thông tin xấu độc trên mạng xã hội
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Cúp truyền hình: Nguyễn Hoàng Sang tạo ấn tượng mạnh ở chặng vượt đèo Khánh Lê
Một trong những công bố quan trọng nhất tại sự kiện GTC 2025 (Mỹ) là nền tảng Blackwell Ultra, phiên bản nâng cấp từ kiến trúc Blackwell trước đây. Blackwell Ultra được thiết kế để cung cấp hiệu suất cao hơn đáng kể so với thế hệ GPU (card đồ họa) Hopper, giúp cải thiện khả năng xử lý suy luận AI. Theo Nvidia, nền tảng này có thể tăng tốc độ xử lý token trên mỗi giây lên tới 25 lần so với thế hệ trước, giúp các mô hình AI hoạt động nhanh và hiệu quả hơn.Ngoài ra, Nvidia cũng tích hợp NVLink thế hệ mới, cho phép kết nối nhiều GPU Blackwell Ultra để tạo thành các hệ thống tính toán hiệu suất cao. Điều này đặc biệt quan trọng khi nhu cầu tính toán AI ngày càng tăng, đặc biệt trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và doanh nghiệp.Bên cạnh phần cứng, Nvidia giới thiệu Dynamo, một nền tảng phần mềm mới được mô tả là "hệ điều hành của nhà máy AI". Dynamo hỗ trợ quản lý toàn bộ chu trình vận hành AI, từ huấn luyện, triển khai đến tối ưu hóa mô hình. Nền tảng này giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng triển khai AI quy mô lớn, tối ưu hóa hiệu suất trên GPU Blackwell Ultra và giảm thời gian huấn luyện mô hình.Một trong những công bố đáng chú ý nhất tại GTC 2025 là dòng máy tính AI cá nhân DGX Station và DGX Spark. Đây là những siêu máy tính nhỏ gọn nhưng có khả năng xử lý AI mạnh mẽ, giúp các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp có thể phát triển AI ngay tại văn phòng.DGX Station sử dụng GB10 Grace Blackwell Superchip, có khả năng thực hiện tới 1 triệu tỉ phép tính AI mỗi giây. Trong khi đó, DGX Spark là phiên bản nhỏ hơn, hướng đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ với mức giá hợp lý hơn, mở rộng khả năng tiếp cận AI đến nhiều đối tượng hơn.Tại GTC 2025, Nvidia cũng nhấn mạnh vai trò của CUDA-X, nền tảng tính toán tăng tốc được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ vật lý, khoa học dữ liệu, kỹ thuật máy tính, học sâu (deep learning), điện toán lượng tử đến y tế và viễn thông. CUDA-X bao gồm các thư viện chuyên biệt như cuDNN, cuBLAS, cuOPT, giúp tối ưu hóa hiệu suất xử lý trên GPU Nvidia.Một trong những điểm đáng chú ý là CUDA-Q, bộ công cụ mới dành cho điện toán lượng tử, giúp các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp tiếp cận công nghệ này dễ dàng hơn. Với việc liên tục mở rộng hệ sinh thái CUDA-X, Nvidia đang củng cố vị trí của mình không chỉ trong AI mà còn trong nhiều lĩnh vực công nghệ tiên tiến khác.Nvidia cũng công bố nhiều quan hệ hợp tác quan trọng với các tập đoàn công nghệ như Google, Cisco, HPE và General Motors. Những thỏa thuận này tập trung vào việc phát triển hạ tầng điện toán AI, tối ưu hóa mạng lưới viễn thông và hỗ trợ các ứng dụng AI trong doanh nghiệp.Ngoài ra, Nvidia tiếp tục mở rộng các nền tảng robot AI và xe tự hành, với những cải tiến mới trong nền tảng Nvidia Isaac dành cho robot và DRIVE Thor dành cho xe tự hành. Những nâng cấp này giúp cải thiện khả năng nhận diện môi trường, điều hướng và ra quyết định của các hệ thống AI.Hội nghị GTC 2025 đã cho thấy Nvidia đang tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng trong lĩnh vực AI và điện toán tăng tốc. Với các sản phẩm như Blackwell Ultra, Dynamo, DGX Station, DGX Spark và hệ sinh thái CUDA-X, Nvidia không chỉ tập trung vào phần cứng mà còn xây dựng một nền tảng phần mềm và dịch vụ mạnh mẽ, thúc đẩy sự phát triển của AI trên toàn cầu.Sự kiện sẽ tiếp tục diễn ra với nhiều phiên thảo luận chuyên sâu về các xu hướng AI, học sâu, siêu máy tính và điện toán đám mây, hứa hẹn mang lại nhiều thông tin quan trọng cho giới công nghệ.
Các khảo sát cho thấy khoảng 20 đến 30% dân số thế giới mắc gan nhiễm mỡ không do rượu bia. Nguyên nhân chủ yếu là do thừa cân, béo phì, tiểu đường loại 2, lối sống ít vận động và cholesterol cao, theo chuyên trang sức khỏe Verywell Health (Mỹ).Những dấu hiệu cảnh báo gan nhiễm mỡ sau mọi người có thể kiểm tra tại nhà.Mỡ tích tụ nhiều quanh bụng là dấu hiệu đầu tiên cần nhắc đến của gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, mỡ tích tụ ở bụng cũng có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ cao hơn người tích tụ mỡ ở hông và vai. Các chuyên gia cảnh báo những người có chỉ số khối cơ thể (BMI) trên 27 cần cảnh giác với các dấu hiệu của gan nhiễm mỡ.Trạng thái cơ thể mệt mỏi, uể oải liên tục có thể là dấu hiệu cảnh báo gan nhiễm mỡ. Khác với mệt mỏi thông thường, gan nhiễm mỡ sẽ khiến người bệnh bị mệt mỏi kéo dài và không thuyên giảm ngay cả khi đã nghỉ ngơi.Cảm giác đau, khó chịu ở vùng hạ sườn phải là dấu hiệu khác của viêm gan vì đây là vị trí của gan. Người mắc cần đến khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.Một dấu hiệu nữa của gan nhiễm mỡ là buồn nôn, chán ăn. Triệu chứng này thể hiện đặc biệt rõ khi gan nhiễm mỡ đến giai đoạn tiến triển. Khi đó, người bệnh sẽ đối diện với tình trạng viêm gan, rối loạn chức năng gan, mệt mỏi và sụt cân không rõ nguyên nhân.Hiện chưa có thuốc đặc trị gan nhiễm mỡ. Điều chỉnh lối sống là phương pháp quan trọng nhất để kiểm soát và đảo ngược bệnh. Nguyên tắc điều trị gan nhiễm mỡ là tập trung vào giảm lượng mỡ tích tụ trong gan, kiểm soát các bệnh lý liên quan như béo phì, tiểu đường, cholesterol và ngăn ngừa biến chứng.Giảm cân là giải pháp quan trọng nhất giúp cải thiện gan nhiễm mỡ. Kết hợp ăn uống và tập luyện thể thao đều đặn sẽ giúp giảm cân hiệu quả. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc giảm 5-10% trọng lượng cơ thể sẽ giúp giảm đáng kể lượng mỡ trong gan. Để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, các chuyên gia khuyến cáo không nên giảm cân quá nhanh. Lượng cân nặng giảm an toàn là từ 0,5-1 kg/tuần, theo Verywell Health.
Phẫn nộ xe sang Audi chạy 'loi nhoi', vượt ẩu gây tai nạn… rồi bỏ chạy
Theo các nhà khảo cổ học, chỉ có pho tượng Phật A Di Đà của chùa Ngô Xá đủ tư cách đại diện cho điêu khắc nhân dạng Phật giáo thời Lý, vì duy nhất tượng này còn nguyên vẹn, chưa có một vết nứt vỡ nào. Các pho tượng Phật khác thời Lý đều không còn nguyên vẹn.
